Józef Zając
SENATOR RP
Aktualności
13. posiedzenie Senatu
17 lipca 2020
1‒2 lipca 2020 r. odbyło się 13. posiedzenie Senatu. Rozpatrzono na nim 3 ustawy, do 2 wprowadzono poprawki. Izba podjęła również uchwałę okolicznościową. Powołała Agnieszkę Rękas, zgłoszoną przez senatorów KO i PSL, na członkinię Państwowej Komisji ds. wyjaśniania przypadków czynności skierowanych przeciwko wolności seksualnej i obyczajności wobec małoletniego poniżej lat 15. Na wniosek marszałka Tomasza Grodzkiego Izba powołała ponadto Komisję Nadzwyczajną ds. Klimatu. Dokonała też zmian w składzie swoich komisji.
W porządku posiedzenia zaplanowano również zapoznanie się z 2 informacjami: prezesa Rady Ministrów na temat finansów publicznych w 2020 r. i ministra spraw zagranicznych o przebiegu głosowania za granicą w wyborach prezydenckich 2020 r. Jak mówił prowadzący obrady wicemarszałek Michał Kamiński, fakt, że na obrady nie przybył żaden z przedstawicieli rządu, „to sytuacja bez precedensu, która musi rodzić pytanie o stan finansów publicznych państwa polskiego, ale przede wszystkim o stosunek rządu Rzeczypospolitej do konstytucyjnego organu naszego państwa, jakim jest Senat”. W czasie dyskusji senator Marek Borowski podkreślił, że Izba chciałaby się dowiedzieć, jak może się kształtować deficyt finansów publicznych i z jakich źródeł będzie się go pokrywać.
Na posiedzeniu był natomiast obecny dyrektor Departamentu Konsularnego w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Łukasz Lutostański. Jak mówiła prowadząca obrady wicemarszałek Gabriela Morawska-Stanecka, „dobrą praktyką w Senacie było to, że jeśli chodzi o takie informacje, to przychodzi i przedstawia je członek rządu przynajmniej w randze podsekretarza stanu. W związku z tym nie będziemy takiej informacji wysłuchiwać, ponieważ utrzymujemy jednak powagę, rangę Senatu i dobre obyczaje”. W trakcie dyskusji nad tym punktem senator Bogdan Klich zaznaczył, że w trakcie pierwszej tury wyborów prezydenckich doszło do „bardzo poważnych nieprawidłowości”. Jak mówił, aż 17% naszych rodaków za granicą zostało pozbawionych prawa do wzięcia udziału w pierwszej turze wyborów prezydenckich. „Nie uznano głosów ok. 63 tys. osób spośród ponad 380 tys., które się zarejestrowały, i które, jak zakładamy, wysłały pakiety wyborcze. Tu mam ponad 100 skarg naszych obywateli na ten proceder, skarg indywidualnych i zbiorowych” – mówił. „W drugiej turze tak być nie może!” – zaznaczył. Senator apelował o utworzenie dodatkowych komisji wyborczych za granicą, tak aby wszyscy mogli wziąć udział w wyborach, dostarczenie wyborcom pakietów korespondencyjnych do 3 lipca 2020 r. i umożliwienie osobistego ich dostarczenia do konsulatów do godz. 21.00 12 lipca 2020 r. oraz uruchomienie infolinii dla Polaków za granicą. Uwagi do organizacji pierwszej tury wyborów za granicą przedstawiła senator Danuta Jazłowiecka. Dotyczyły one m.in. utrudnień w rejestracji, wyboru formy głosowania w danym kraju, wysyłki pakietów wyborczych. Niestawienie się ministra spraw zagranicznych na posiedzenie Izby wicemarszałek Bogdan Borusewicz uznał za lekceważenie Senatu. „Jeżeli nie ma tutaj danego ministra czy premiera, to nie jest to naruszenie jakiegoś przepisu konstytucji czy prawa, tylko po prostu np. brak możliwości przyjścia w konkretnym czasie” – bronił przedstawicieli rządu wicemarszałek Marek Pęk. „Jeżeli rzeczywiście tak wam zależy na tym szacunku dla Senatu, to nie podejmujcie działań stricte propagandowych, politycznych” – apelował. Za kuriozalną uznał debatę na temat informacji, której nie przedstawiono.
Uchwała w 100. rocznicę śmierci wielkiego polskiego chirurga Ludwika Rydygiera
W obecności m.in. przedstawicieli Towarzystwa Chirurgów Polskich i władz Grudziądza Izba jednomyślnie, głosami 87 senatorów, podjęła uchwałę, przygotowaną z inicjatywy senatora Ryszarda Bobera. Senat oddaje w niej hołd temu wybitnemu chirurgowi, naukowcowi i jednemu z największych patriotów polskich. W 2020 r. przypada 170. rocznica urodzin i 100. rocznica – śmierci tego znakomitego lekarza, twórcy oryginalnych technik chirurgicznych, erudyty i naukowca, wielkiego syna ziemi pomorskiej, nazywanego prawdziwym ambasadorem polskiej chirurgii w najtrudniejszych czasach naszej historii.
Ludwik Rydygier utworzył w Chełmnie jedną z najnowocześniejszych na ziemiach polskich klinikę, gdzie pierwszy na świecie przeprowadził bardzo nowoczesną operację resekcji żołądka. Był kierownikiem Katedry Chirurgii Uniwersytetu Jagiellońskiego, a następnie Katedry i Kliniki Uniwersytetu Lwowskiego. W czasie I wojny światowej kierował szpitalem wojskowym w Brnie. Walczył w obronie Lwowa w 1918 r. Stworzył służby medyczno-sanitarne Wojska Polskiego. W 1920 r. został konsultantem i naczelnym chirurgiem Dowództwa Wschód. Dożywotnio pełnił funkcję prezesa Towarzystwa Chirurgów Polskich.
Poprawki Senatu do ustawy o Polskim Bonie Turystycznym
Ustawa, uchwalona przez Sejm podczas 13. posiedzenia, na podstawie projektów rządowego i poselskiego, przewiduje świadczenie w formie bonu turystycznego w wysokości 500 zł dla osób objętych programem „Rodzina 500+” i dzieci umieszczonych w rodzinnej lub instytucjonalnej pieczy zastępczej. Na dziecko niepełnosprawne będzie przysługiwać jedno świadczenie w formie bonu w wysokości 500 zł i jedno dodatkowe świadczenie w formie bonu w tej samej wysokości. Prawo do otrzymania bonu będzie ustalała Polska Organizacja Turystyczna na podstawie informacji od ministra właściwego ds. rodziny. Bonem w formie elektronicznej będzie można sfinansować usługi hotelarskie lub imprezy turystyczne w Polsce do 31 marca 2022 r. Bon będzie można otrzymać po zarejestrowaniu się na Platformie Usług Elektronicznych ZUS (PUE ZUS). Zostanie aktywowany w systemie teleinformatycznym po potwierdzeniu poprawności lub aktualizacji danych. Trzeba go będzie okazać podczas rezerwacji pobytu lub najpóźniej przy zakwaterowaniu.
Zastępca szefa Kancelarii Prezydenta RP Paweł Mucha podkreślił, że ustawa ma, z jednej strony, być wsparciem dla rodzin, z drugiej zaś ‒ dla polskiej branży turystycznej. Poinformował, że z bonu skorzysta 6 mln dzieci. Według szacunków 85% środków trafi do mikro-, małych i średnich przedsiębiorców. Jak zaznaczył, środki mogłyby zostać uruchomione jeszcze w lipcu, gdyby ustawa jak najszybciej trafiła do podpisu prezydenta. „Takie deklaracje padają ze strony Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i Polskiej Organizacji Turystycznej” – dodał.
Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej wniosła o wprowadzenie do ustawy 55 poprawek legislacyjnych i redakcyjnych, jej mniejszość zaś – 9 zmian, rozszerzających krąg uprawnionych do otrzymania bonu o emerytów i rencistów. Komisja Gospodarki Narodowej i Innowacyjności rekomendowała przyjęcie ustawy bez poprawek, a jej mniejszość – wprowadzenie 9 zmian. W trakcie dyskusji poprawki do ustawy zgłosili senatorowie: Leszek Czarnobaj, Maria Koc, Krzysztof Kwiatkowski, Gabriela Morawska-Stanecka, Marek Pęk i Adam Szejnfeld. Jedna z nich zwiększała wartość bonu o 500 zł. Senat w wyniku głosowań odrzucił wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek (2 głosy za, 94 – przeciw) i wprowadził do niej 65 zmian (97 głosów za). Izba zdecydowała o przyznaniu bonu także emerytom i rencistom oraz dzieciom rodziców, którzy pracują za granicą i tam pobierają zasiłki na dzieci. Postanowiła ponadto zmniejszyć koszty wykonania ustawy przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, obniżając opłaty za obsługę bonów turystycznych z 1 do 0,5%. Przyjęto też poprawkę doprecyzowującą, że do 31 marca 2022 r. bon będą mogły wykorzystać dzieci, którym w dniu wejścia w życie ustawy przysługiwał bon. Skreślono przepisy uniemożliwiające ponowną rejestrację przedsiębiorcy turystycznego, który został usunięty z listy podmiotów mających prawo do przyjmowania płatności za pomocą bonu, a także pozwalające ZUS i POT zamawiać usługi lub dostawy związane z wykonaniem tej ustawy z pominięciem prawa zamówień publicznych. Senatorowie zdecydowali, że usunięcie z listy podmiotów mających prawo do przyjmowania płatności za pomocą bonu z powodu niezgodności w imieniu i nazwisku osoby dokonującej rejestracji było poprzedzone wezwaniem do aktualizacji tych danych. Zobowiązali ponadto ministra właściwego ds. turystyki do przedstawienia Sejmowi do 31 sierpnia 2021 r. i 31 sierpnia 2022 r. informacji o skuteczności i efektach wprowadzenia polskiego bonu turystycznego.
Teraz do senackich poprawek ustosunkuje się Sejm.
Ustawa o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – przyjęta bez poprawek
Nowelizacja, którą Sejm uchwalił na 13. posiedzeniu, 19 czerwca 2020 r., na podstawie projektów senackiego i rządowego, umożliwia uzyskanie prawa do emerytury powszechnej bez zastosowania mechanizmu pomniejszania podstawy jej obliczenia o sumę kwot pobranych emerytur wcześniejszych.
Zgodnie z nowelizacją ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obowiązującą od 1 stycznia 2013 r., wysokość emerytury przysługującej w związku z osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego powinna być pomniejszana o wypłacone dotychczas tzw. emerytury wcześniejsze. Zapis ten w odniesieniu do osób z rocznika 1953 6 marca 2019 r. zakwestionował Trybunał Konstytucyjny, który orzekł, że wprowadzenie mechanizmu potrącania kwot pobranych świadczeń w stosunku do kobiet z rocznika 1953 nastąpiło z naruszeniem konstytucyjnej zasady zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa.
Nowe przepisy mają umożliwić uzyskanie prawa do emerytury powszechnej bez zastosowania mechanizmu pomniejszania podstawy jej obliczenia o sumę kwot pobranych emerytur wcześniejszych. Z takiej możliwości będą mogli skorzystać ubezpieczeni z rocznika 1953 (w większości kobiety), którzy przed wydaniem wyroku TK występowali do ZUS o przyznanie emerytury powszechnej, i ci, którzy z takim wnioskiem wystąpią po raz pierwszy. Nowela przewiduje też zwrócenie ubezpieczonym różnicy między pobieraną dotychczas emeryturą a tą, która powinna być wypłacana, ponowne przeliczenie renty rodzinnej, a także zawieszenie lub umorzenie postępowań w sprawie ponownego ustalenia podstawy obliczenia emerytury, wszczętych przed dniem wejścia w życie ustawy.
Obecny na posiedzeniu wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej Stanisław Szwed przypomniał, że Sąd Najwyższy w uchwale z 28 listopada 2019 r. stwierdził, że ubezpieczeni urodzeni w latach 1949–52 mieli możliwość skorzystania z przeliczenia emerytury powszechnej bez zastosowania mechanizmu pomniejszania podstawy jej obliczania o sumę kwot pobranych emerytur wcześniejszych.
Zgodnie ze sprawozdaniem Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej ani wniosek senatora Ryszarda Majera o przyjęcie ustawy bez poprawek, ani wniosek mniejszości o wprowadzenie 2 zmian nie uzyskały poparcia większości komisji. W wyniku głosowania Izba przyjęła ustawę bez poprawek (58 głosów za, 38 – przeciw, 1 wstrzymujący się).
Nowelizacja trafi teraz do podpisu prezydenta.
Poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Nowelizacja, uchwalona podczas 13. posiedzenia Sejmu, 19 czerwca 2020 r., z inicjatywy poselskiej, wprowadza trwałe nieprzedawnianie się karalności zbrodni komunistycznych, podobnie jak w wypadku zbrodni stanowiących, według prawa międzynarodowego, zbrodnie przeciwko pokojowi, ludzkości lub zbrodnie wojenne.
Według ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej zbrodnie komunistyczne to represje lub inne formy naruszania praw człowieka wobec jednostek lub grup ludności, które popełnili funkcjonariusze państwa komunistycznego w latach 1917–90, stanowiące przestępstwa według polskiej ustawy karnej obowiązującej w czasie ich popełnienia. Zaliczają się do nich również przestępstwa przeciwko dokumentom, czyli ich fałszowanie przez funkcjonariuszy państwa komunistycznego na szkodę osób trzecich. Zgodnie z obecnymi przepisami część tego rodzaju zbrodni przedawniłaby się 1 sierpnia 2020 r.
Obecny na posiedzeniu Senatu wiceminister sprawiedliwości Marcin Warchoł podkreślił, że to ustawa potrzebna, żeby móc osądzić sprawy, które z różnych przyczyn, czy to dowodowych, czy prawnych, nie mogły być ścigane. Z kolei Robert Kopydłowski, prokurator w Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, wyjaśnił, że dotychczas przeanalizowano blisko 28 tys. akt postępowań w sprawach o uznanie za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu państwa polskiego i o odszkodowanie, do analizy pozostało jeszcze ok. 12,5 tys. akt spraw, ich liczba stale rośnie.
Na wniosek Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji Senat wprowadził 2 legislacyjne poprawki do nowelizacji, co poparło 95 senatorów, a 1 wstrzymał się od głosu. Do zmian uchwalonych przez Senat ustosunkują się teraz posłowie.
Źródło: senat.gov.pl. fot.Kancelaria Senatu
WARTO POCZYTAĆ